Digitale Fontein – blogs

Nooit meer een #ochtendgebed

Maurits Luth (1990) is sinds het voorjaar van 2020 voorganger en gemeenteopbouw-werker van de Baptistengemeente in Kampen. Zijn werk is dus bepaald door het coronatijdperk. Een uitdaging want: “Geloven doe je niet alleen. Elkaar ontmoeten is noodzakelijk om te bemoedigen, te steunen, te aanbidden, te huilen, te lachen en om in Gods aanwezigheid te zijn. Corona kan dan misschien her en der roet in het eten gooien; toch laten we ons feestje niet verpesten, en willen we in afhankelijkheid van God en in wijsheid en voorzichtigheid zoveel mogelijk doorgang geven aan de leerhuisactiviteiten.” Op verzoek van Digitale Fontein schrijft hij een blog over digitale media en kerk-zijn. En u mag reageren

Het is troosteloos, rustig en vroeg.  Zoals een woensdagochtend kan zijn. Snel zet ik mijn fiets tegen een grote stapel stenen die er al flink wat eeuwen staan. Door de robijnrode massieve deur en rijen stoelen weet ik mijn eigen stoeltje weer te vinden. Soms voelt het wat geheimzinnig, wat we hier aan het doen zijn. Wie zou het eigenlijk weten dat we dit al weer een tijdje doen? Opeens zijn er weer mensen die de weg terugvonden naar hun stoeltje, in dit koude gebouw. Ze doen weer een paar keer mee. Of één keer. Met drie collega-pastores uit verschillende kerken wissel ik de eer van af wie dit ochtendgebed mag leiden. Soms zijn er dertig, soms zijn er drie, meestal dertien.
Vanochtend mag ik heerlijk ontvangen, gewoon aanschuiven als bezoeker. Laat mijn collega zijn werk maar doen. Deze nieuwe dag mag ik ontvangen en meegedragen worden door die inmiddels bijna saaie, herkenbare sleur van woorden. Ik hoef even zelf niets te zeggen of te verzinnen om naar God te gaan. Gewoon meelezen. Wat een genade. Het Licht gaat aan. Stilte vult het koor.

De eenvoud van het Taizé-lied daagt me uit te kauwen op de woorden die ik probeer te uiten naar de Eeuwige, angstig als ik zelf soms nog kan zijn voor echte verstilling. Een pinksterbroeder stort zijn hart uit. Een orthodoxe zus zingt haar psalm met passie mee. Een organist weet ook deze ochtend bij mij weer de juiste toetsen in te drukken. Éven zijn we Familie. Binnen deze eeuwenoude muren zijn even geen kerkmuren te vinden. Even zijn we weer mens. Mensen zoals God ons bedoeld heeft. Tot we weer met een pasje de stoeltjes verlaten, richting de waan van de dag, en de gebeden achterlaten tussen al die andere eerdere gebeden die nog hangen tussen de hoge gewelven en de gotische wanden van licht.

Het was niet weer zo’n mooie, pure, heilige start van de dag geweest als ik snel ook via Insta een selfie had geplaatst met die aangestoken paaskaars, als we dit bijna geheime samenkomen via een Facebook-pagina hadden gepromoot, als we via Whatsapp hadden gereageerd op de gekozen liederen, als we via Twitter snel deelden wat voor geweldige organist we hebben, als we tegelijkertijd via een YouTube-livestream mee-gluurders hadden die er niet écht bij ‘zijn.’

Mag de kerk, en de ontmoeting met God en met elkaar, niet (soms?) ook nog juist een plek zijn waar we mens zijn – mens zonder social media? Zou dat niet juist getuigend ‘counter-cultural’ kunnen zijn? Kom hier, mens-zonder-je-schermpje. Mens-zoals-je-bent. Zonder de mooie maar oneerlijke beelden die van jezelf de wereld in slingert. Hier hoeft het niet. Niet van God. Niet van ons. Join the silent revolution. Nooit meer een #ochtendgebed. Dit is heilige grond.

Felix Govers: Kerk, let’s move!

Felix Govers (26) mist iets in christelijk Nederland, namelijk een bijna complete generatie genaamd ‘Millennials’. “De kerk spreekt hen steeds minder aan”, zegt Govers. Reden voor hem om Move Community te beginnen, een online platform speciaal gericht op de behoeften van randkerkelijke jongeren tussen de 18 en 30 jaar. Een digitaal alternatief voor de traditionele kerk? Of een noodzakelijke aanvulling? Felix Govers leidt een workshop op het symposium van 4 september. Digitale Fontein legt hem al vast een aantal vragen voor.

“Er is beweging, sterker, een almaar groeiende golf van maatschappelijke ontwikkelingen met betrekking tot kerk en digitale media. Als missionaire christelijke mediamaker en ondernemer zit ik daar middenin. Allereerst zie ik als millennial een groeiende geestelijke nood in mijn eigen generatie. Door de secularisatie en de bijbehorende ontkerkelijking van onze samenleving, zie ik veel jonge mensen worstelen met identiteits- en zingevingsvragen. De tweede ontwikkeling zie ik bij kerken en christelijke organisaties. Als kerk hebben we met het goede nieuws van het Evangelie hoop voor de jongere generaties. Maar door de snelle ontwikkelingen van deze moderne tijd hebben we grote moeite om dit op een eigentijdse manier over te brengen. Daardoor werken die ontwikkelingen eerder tegen dan voor de christelijke missie in Nederland.

Online wat kan, offline wat moet
De derde ontwikkeling is die van de digitale revolutie die alleen maar sterker wordt. Mede door corona is er een wereldwijd besef gekomen dat de online en offline leefwereld van mensen als twee parallelle realiteiten naast elkaar zullen blijven bestaan. Deze drie maatschappij brede ontwikkelingen veroorzaken een golf waar veel mensen spreekwoordelijk in verdrinken. Daarom moeten we als kerk leren surfen op deze golf. De hoofdvraag die we onszelf daarbij moeten stellen is deze: Hoe zetten we als kerk digitale media in om het goede nieuws van het evangelie als hoop voor jongere generaties, op een eigentijdse wijze over te brengen?
Daarbij is het belangrijkste doel wat mij betreft niet om de kerkzaal vol te krijgen. Het belangrijkste doel is om in hechte verbinding te staan met de gemeente, mensen te vertellen van het Evangelie en hen te verbinden met andere gelovigen. Elke gelegenheid die we hiervoor hebben moeten we aangrijpen en vormen gezamenlijk de toekomst van de kerk. Hoe beter online en offline kanalen op elkaar afgestemd zijn, hoe beter het werkt. Daarbij moeten we online en offline kanalen in hun kracht gebruiken. Kerkzaken als community, verbinding, inspiratie, toerusting kunnen heel goed digitaal. Maar andere belangrijke zaken zoals discipelschap, relatie, naastenliefde, omzien naar elkaar, moeten we niet online proberen te doen. Daarvoor is de menselijke relatie veel te belangrijk.

Online: believe in love
Een mooi voorbeeld hoe online de offline leefwereld kan versterken is door het liefdesverhaal van Thijs en Lois. Ze kende elkaar niet maar zagen elkaars levensverhaal bij MOVE op Instagram voorbij komen. Ze raakte via sociale media aan de praat en gingen daten. Tijdens het daten bouwde ze aan een liefdesrelatie en nu zijn ze gelukkig samen. Zonder Instagram hadden ze elkaar nooit leren kennen, maar zonder live te daten was er nooit een liefdesrelatie ontstaan.
Verhaal van Thijs: https://www.instagram.com/p/B3KS5G_ITH6/
Verhaal van Lois: https://www.instagram.com/p/Bvjt_oxlinA/
En nu samen: https://www.instagram.com/p/CHsvYvkBoDs/

B2MOVE2B
De MOVE community brengt het geloof in de (digitale) belevingswereld van jonge mensen. Voor veel mensen is de levensfase tussen je 18e en je 30e een belangrijke tijd waarin veel levensbepalende keuzes worden gemaakt. Dit is de periode dat je jezelf loskoppelt van je ouders en je eigen leven gaat bouwen. Daarin leggen studenten en starters bewust of onbewust een basis voor hun leven. Ze kiezen een studie, een politieke voorkeur, een levenspartner, een woonplek, vrienden etc. In deze fase verliezen veel christelijke jongeren het geloof. Ze krijgen een niet-christelijke partner, ongelovigen studievrienden stellen moeilijke vragen, ze willen erbij horen, zondagochtend in een kerk zitten is niet echt chill met een kater etc. Dat is de realiteit van veel jonge mensen anno 2021. Daarom is het zo belangrijk om juist in deze periode of digitale media een laagdrempelige, toegankelijke en inspirerende christelijke community te bouwen voor deze doelgroep. Zodat ze digitaal bereikt worden, voelen dat ze erbij horen (belong) en geïnspireerd worden in het geloof (believe) en het geloof daardoor een grotere rol speelt in de overwegingen die jongeren maken.

De dynamiek van digitale media heeft een grote invloed op het leven van jonge mensen. De perfecte plaatjes van influencers, de verslavende aantrekking van games, de laatste hypes op sociale media, de muziek op YouTube, de gespreksonderwerpen met je vrienden. Zo wordt de belevingswereld van jonge mensen gevormd door datgene wat ze online meekrijgen. De winst van de MOVE community is dat de belevingswereld van jonge mensen medegevormd wordt door content die hen dichter bij God brengt.

Wat mij betreft hoop ik dat het symposium op 4 september gaat helpen te ontdekken hoe we als kerk digitale media in kunnen zetten voor de christelijke missie.

Felix Govers, HIER vind je zijn verhaal in videovorm.

Je bent 13 en 14 jaar. En je maakt Corona mee

Pepijn is 13 jaar, Berit is 14. Zij zitten in vwo2 van het Corderius College Amersfoort en zij twee van de Tieners op Zondag (ToZ) van de Fonteinkerk. Corona heeft impact. Zij zijn veranderd. “Maar voor mij zusje in groep 7/8 was het veel erger. Zij heeft wel echt veel leuke dingen gemist ”

Berit (14)
Corona betekende voor mij heel veel, het was heel saai. Zoveel achter je computer. Af en toe even naar buiten. Even een ommetje. En als het al zo lastig voor mij was, dan is het voor mijn docenten nog veel erger.

Pepijn (13)
Corona betekende voor mij veel regels die erbij kwamen, beperkingen vooral. Maar ook wel nieuwe ervaringen met ‘teams’, tussen de lessen door met elkaar bellen Dat was ook wel leuk. Wij gingen eigen whatsapp-groepen maken. Op een gegeven moment hadden wij een call van 14 uur.

Berit
Ik heb horrorverhalen gehoord van anderen maar ik ging er juist op vooruit. Juist omdat ik mij beter kon concentreren. In de klas kan het soms heel druk zijn en dan heb ik daar last van. Als ik in mijn eentje ben, kan ik voor mijzelf beter leren. Wat ik wel gemist heb is het sociale contact met mijn klasgenoten. Daarom ben ik zo blij dat ik eindelijk weer naar school mag

Pepijn
Meestal heb je je eigen groepje leerlingen waar je mee praat. Je zoekt elkaar altijd weer op. Maar door het digitale, kreeg ik contact met anderen. En het contact was ook anders dan voor corona. Ik heb mensen van andere kanten leren kennen. Dat had ik zonder corona nooit gehad.

Berit
Ik merk wel dat ik door corona veranderd ben. Doordat ik veel alleen ben geweest, op mijn kamer, heb ik andere dingen meegemaakt. Ik ben bijvoorbeeld veel meer in de natuur geweest. Diep in het bos van de Treek, bij een meertje, ik heb daar herten gezien. Anders had ik die nooit gezien.

Pepijn
Wij hebben natuurlijk nieuwe dingen geleerd, andere manieren van communiceren. De lessen vond ik heel vervelend. Als ik thuis zit, zit ik soms in mijn pyjama en dan zit je natuurlijk vooral te relaxen. Ik heb wel gewoon goede cijfers gehaald, maar ik heb de stof niet echt meegekregen. Ik heb een prima korte-termijn geheugen.

Berit
Mijn ouders werken sowieso veel online en ik heb het ook goed gered. Maar mijn zusje heeft het wel heel lastig gehad omdat zij in groep 7 en 8 zat. Dus heel veel leuke dingen heeft zij niet meegemaakt. Zoals de eindmusical, zingen, spelen, met publiek.

Pepijn
Ik zat thuis en wilde wel wat voor de kerk doen. Iets terug doen. Je kunt elkaar niet echt zien. Maar in de kerk hebben wij wel ons best gedaan. Ik heb geholpen met streamen. Maar wij hadden niet de goede apparatuur. Ik vond het wel leuk om tijdens het streamen contact te hebben met de mensen thuis. Ik wil niemand beledigen maar hoe ouder je wordt, hoe lastiger het is met al die sociale media, en die schermpjes. Bovendien; dan willen ze de dienst volgen omdat ze eenzaam zijn en dan lukt het niet. En dan is er niemand om te helpen. Want hun volwassen kinderen blijven in hun eigen huis vanwege corona.

Berit
De kerk moet meer reclame maken voor online-activiteiten. Als mensen het weten kunnen meer mensen ernaar luisteren, ernaar kijken. De kerk kan natuurlijk op heel veel sociale media dingen doen: Facebook, Instagram, Twitter…Dan kun je meer mensen bereiken.

Pepijn
Wij kunnen nog veel leren. Bij het streamen loopt het beeld achter op het geluid. Wij hebben een start gemaakt maar wij hebben nog een hele reis te gaan.

Berit
Tieners op Zondag vond ik lang niet zo leuk als normaal. Je kunt niet echt leuke dingen doen. Het was minder gezellig. Ik miste de mensen. Ik miste niet God. Want God kun je ook in je eentje opzoeken. God is immers overal.

Pepijn
Wij bidden natuurlijk nog steeds tot God. En laatst gingen wij met ToZ een wandeling maken en wat was wel.. ik had het idee dat het wel helpt. Dat God er dan is. Om de eenzaamheid te verhelpen.

Berit
Ik denk niet dat God je beter maakt van corona. Hij gaat niet over het virus. Maar hij kan wel helpen tegen eenzaamheid.

Leo Koffeman: digitaal tennissen

Ik ben lid van tennisvereniging Volta. En daarmee ook lid van de KNLTB, de Koninklijke Nederlandse Lawn Tennis Bond. Bijna elke dinsdagavond ben ik op de tennisbaan te vinden. Ook ben ik lid van de Protestantse Gemeente Amersfoort, en daarmee per definitie lid van de Protestantse Kerk in Nederland (PKN). Bijna elke zondagmorgen ben ik in de Fonteinkerk te vinden. Gaat die vergelijking op? En wat betekent dat voor de kerk in de digitale wereld? Over dat laatste straks.
Eerst dit. In elk geval gaat de vergelijking niet in alle opzichten op. Zo hangt mijn lidmaatschap van Volta af van het betalen van mijn jaarlijkse contributie. In de kerk werkt het niet zo. Er wordt wel een financiële bijdrage gevraagd en verwacht. Die is zelfs aanmerkelijk hoger dan de tenniscontributie. Maar als ik niet bijdraag aan de kerk, omdat ik dat niet kan of dat niet wil, dan word ik er daarom nog niet uitgezet. ‘Voor wat hoort wat’ is niet bepalend.
Van de tennisclub werd ik ooit lid door mij aan te melden. Van de kerk was ik al lid voor ik me daarvan bewust was. Gedoopt als baby werd ik direct lid. Ik kon en kan er hooguit voor kiezen mij alsnog aan de kerk te onttrekken.

Katholieke kerk
Ook protestanten als ik behoren tot de katholieke kerk. Nee, niet tot de Rooms-Katholieke of de Oud-Katholieke kerk. Maar met alle christenen wereldwijd maak ik deel uit van de ‘katholieke’ kerk, de Kerk van Jezus Christus. Die is ten diepste één, heilig, katholiek en apostolisch. Eén, ondanks al die verschillende kerkgenootschappen, ten diepste één in het geloof in dezelfde God. Heilig, ondanks alle rottigheid soms, in het geloof in Zijn liefde. Apostolisch, ondanks alle verschillen in tradities en gebruiken, omdat dezelfde Bijbel de basis vormt. En katholiek, ondanks alle verschillen in taal en cultuur, omdat de kerk van Christus zich niet laat opsluiten in een bepaald volk of een bepaalde bevolkingsgroep, maar bij uitstek inclusief is.

Lokale kerk
Er is ook een andere kant. De kerk leeft lokaal, in de concrete gemeenschap op een bepaalde plek. In een wijk, een stad, een dorp, een streek misschien. De grenzen zijn wel wat soepeler geworden: je postcode bepaalt niet zonder meer bij welke gemeente van de Protestantse Kerk in Nederland je behoort. Je hebt recht op een eigen keuze. Maar je kunt niet bij de PKN behoren zonder lid te zijn van een bepaalde gemeente. Want daar, ter plaatse, leeft de kerk. Daar komen de mensen samen, om te vieren, te leren en te dienen. Daar vinden ze hun vertrekpunt voor hun dienst in de wereld. Daar vinden ze inspiratie, bemoediging, stof om na te denken en wat al niet. Niet alleen op zondag, ook door de week, op allerlei manieren. Je hebt elkaar leren kennen en je hebt elkaar steeds weer nodig.

Ook elders
Door mijn werk ben ik veel in kerken in het buitenland geweest. Ik was jarenlang een soort staatssecretaris (minister klinkt wel erg stoer!) van Buitenlandse Zaken voor de PKN. Het heeft mij dikwijls geraakt als ik daar naar de kerk ging, ook als ik de taal niet verstond. Ooit preekte ik bijvoorbeeld zelf in noordoost India. Ik sprak in het Engels, en zin voor zin werd vertaald in de lokale taal, het Mizo. En toch ervoer ik een sterke verbondenheid. Aan het ritme herkende ik het bidden van het Onze Vader. Ik ervoer het sterk: ten diepste zijn wij één. Samen luisterend naar het Woord, samen zingend en biddend. De kerkelijke gemeenschap is ten diepste grenzeloos. Maar tegelijk altijd lokaal, concreet en fysiek.

Digitale gemeenschap
Je zou dan zeggen dat de digitale gemeenschap van de kerk kansrijk is. Met al die christenen op de wereld zijn wij immers al ten diepste één. Hetzelfde Woord, hetzelfde gebed. En toch is die digitale kerkelijke gemeenschap geen vanzelfsprekendheid. Is dat onhandigheid? Is het omdat de kerk in de aard der zaak conservatief is, en ook hier achter de feiten aanloopt? Waar zit het hem in?

Ik begrijp dat digitaal tennissen niet kan. Digitaal kerk zijn wel?